CZAS CYGANÓW (1989)
   (Dom za vesanje)

Reżyseria: Emir Kusturica
Scenariusz: Emir Kusturica, Gordan Mihic
Zdjęcia: Vilko Filac
Muzyka: Goran Bregović

występują:
Davor Dujmovic, Bora Teodorovic, Ljubica Adzovic, Husnija Hasmović, Sinolicka Trpkova, Zabit Memedov i inni.

Czas trwania: 142"
Produkcja: Forum Film/ Sarajevo TV, Jugosławia

Z pozoru film przynosi etnograficzny portret jugosłowiańskich Cyganów; wystąpili w nim nieprofesjonalni aktorzy - Romowie posługujący się swym naturalnym językiem; na ekranie wybrzmiewają charakterystyczne dźwięki cygańskiej muzyki. Realizm filmu jest jednak pozorny. Najlepszym dla niego określeniem jest realizm magiczny. Kusturica przeplata liryzm i piękno z odrażającą ohydą. Bohaterowie uwikłani są w zdarzenia z pogranicza świata zdarzeń zwyczajnych i nadprzyrodzonych. Tragikomiczny klimat filmu, charakterystyczny dla całej twórczości Kusturicy, sugeruje już oryginalny tytuł filmu: "Powieszony dom", który rzeczywiście zawisa w powietrzu w jednej z najbardziej spektakularnych scen filmu. Bohaterem opowieści jest Perhana, młody Cygan obdarzony zdolnościami telekinetycznymi, który w poszukiwaniu zarobku wyjeżdża do Włoch. Pieniądze potrzebne mu są na opłacenie operacji chorej siostry i ożenek z piękną Azrą. Na miejscu okazuje się, że jego praca polega głównie na kradzieżach, żebraniu i stręczycielstwie. Wciągnąwszy się w interes z czasem zastępuje swego szefa i sam zaczyna prowadzić całe "przedsiębiorstwo". Musi także uporać się z zawirowaniami losu, który nie szczędzi mu dramatycznych niespodzianek.

Emir Kusturica

Urodził się 24 XI 1954 roku w Sarajewie. Studiował reżyserię filmową w praskim FAMU. Karierę rozpoczął nagrodzonym Złotym Lwem na MFF w Wenecji filmem "Czy pamiętasz Dolly Bell" (1981), opartym na scenariuszu muzułmańskiego poety Abdulaha Sidrana. Ten i następny film (Tata w podr(ży służbowej, 1985) przyniosły mu uznanie świata filmowego. Kolejny film (Czas Cygan(w, 1989) zdobył dla niego główną nagrodę za reżyserię na MFF w Cannes '89 oraz nagrodę im. Roberto Rosseliniego za osiągnięcia filmowe. W sześć lat później jego Underground zdobył w Cannes Złotą Palmę. Kusturica jest obecnie uważany za najlepszego twórcę filmowego tworzącego w stylu wyrosłego z literatury iberoamerykanskiej realizmu magicznego.

Filmografia:

Nevjeste dolaze (1978) (TV); Guernica (1978); Bife Titanik (1979) (TV); Sjecas Li Se Dolly Bell? (1981); Otec na sluzebnom putu (1985); Dom za vesanje (1989); Arizona Dream (1993); Underground (1995); Chat noir, chat blanc (1998)