DZIECKO WOJNY (1962)
   (Ivanogo detstvo)

Reżyseria: Andriej Tarkowski
Scenariusz (według opowiadanie Władimira Bogomołowa "Iwan"): Władimir Bogomołow, Michaił Papawa
Zdjęcia: Wadim Jusow
Scenografia: Jewgienij Czerniajew
Muzyka: Wiaczesław Owczinnikow

występują:
Mikołaj Burlajew - Iwan
Walentin Zubkow - Cholin
Walentin Maljawina - Masza
Jewgienij Żarikow - Galcew
Irma Rausz-Tarkowska - matka Iwana
i inni.

czas: 95"
Produkcja: Mosfilm, ZSRR

Nagrody: Złoty Lew św. Marka na XXII MFF w Wenecji, główna nagroda na VI MFF w San Francisco, główna nagroda na MFF w Acapulco oraz kilkanaście innych

Niezwykły debiut Andrieja Tarkowskiego uwieńczony Złotym Lwem weneckim. "Dziecko wojny to dramatyczna opowieść o dwunastoletnim sierocie, który zostaje zwiadowcą w krytycznym okresie walk na froncie wschodnim w 1943 roku; opanowany jest chęcią zemsty na hitlerowcach, zabójcach jego bliskich. Zarażony wojną jak chorobą wybiera najtrudniejsze zadania. W jednej z wypraw ginie, o czym zaświadczają dokumenty znalezione w zdobytym Berlinie przez jednego ze znających go oficerów. Tarkowski po premierze utrzymywał, że dzieciństwo nigdy go nie interesowało, nie poszukiwał w nim źródeł wrażliwości człowieka dorosłego. Temat nie był kwestią autorskiego wyboru. Próbę ekranizacji podjął wcześniej już ktoś inny, a ponieważ została przerwana, Michaił Romm, wielki autorytet wśród młodych filmowców namówił Tarkowskiego do fabularnego debiutu. Tarkowski postawił jednak znamienny warunek: uzupełnienie treści o sceny ucieczki małego Iwana w sny o szczęśliwych czasach z matką i siostrą sprzed wybuchu wojny. Mimo protestów Bogomołowa, autora opowiadania i współautora scenariusza, Tarkowski z owych poetyckich podróży wyobraźni chłopca nie zrezygnował. Sceny te, z udziałem wody, słońca, żywiołowego deszczu są przeciwwagą dla realistycznej i okrutnej opowieści o "synu pułku". Bez wątpienia są najbardziej osobistym wkładem reżysera, znakiem jego późniejszej poetyki. Wrażliwość chłopca i późniejszy proces odczłowieczenia przez wojnę to przewodnia myśl Tarkowskiego; film nie będąc dziełem w pełni autorskim zawiera w sobie wiele cech charakterystycznych dla twórczości reżysera: wieloznaczność konstrukcji świata i bohaterów, sensualność i oniryczność obrazu.

Andriej Tarkowski

Urodził się 4 IV 1932 roku we wsi Zawrażje nad Wołgą. W 1960 roku ukończył Państwowy Instytut Kinematografii w Moskwie pod kierunkiem Michaiła Romma. Jego film dyplomowy "Mały marzyciel" zdobył pierwszą nagrodę na festiwalu filmów studenckich w Nowym Jorku. Poza pracą w filmie wyreżyserował także "Hamleta" w Teatrze im. Leninowskiego Komsomołu w Moskwie i "Borysa Godunowa" w The Royal Opera House w Londynie. W 1984 roku podjął decyzję o pozostaniu na emigracji. Zmarł na raka 28 XII 1986 roku w Paryżu.

Filmografia:

Zabójcy (1958); Koncentrat (1958); Dzisiaj przepustki nie będzie (1959); Mały marzyciel (1960); Dziecko wojny (1962); Andriej Rublow (1969); Solaris (1972); Zwierciadło (1974); Stalker (1979); Czas podróży (1983) (TV); Nostalgia (1983); Ofiarowanie (1986)