POSTRZYŻYNY (1980)
   (Postriziny)

Reżyseria: Jirí Menzel
Scenariusz: Bohumil Hrabal i Jirí Menzel

Obsada:
Petr Cepek, Miroslav Donutil, Jaromír Hanzlík, Rudolf Hrusínsky Jr., Rudolf Hrusínsky, Václav Kotva, Zdenek Kozak, Alois Liskutin, Frantisek Rehák, Jirí Schmitzer, Miloslav Stibich, Oldrich Vlach, Josef Vondracek, Pavel Vondruska, Jaroslav Vozáb, Magda Vásáryová, Oldrich Vízner, Pavel Wurser

Czechosłowacja
barwny

W filmie spotkali się nie po raz pierwszy dwaj wybitni Czesi: Bohumil Hrabal i Jiri Menzel. "Postrzyżyny" to opowieść o kobiecie, której włosy, obok zabytkowej studni były najpiękniejszą ozdobą pewnego miasteczka; kobiecie niepokornej i nieobliczalnej. Cechuje ją nadmiar: zbyt łapczywie pije piwo, fascynuje ją krew i oniryczne podróże do nieba po browarnianym kominie. Pani Piwowarowa (bo rzecz się dzieje w browarze w Nymburku) nie jest dobrą żoną. Francik - mąż i zarządca browaru nie ma wątpliwości, iż żona i jego brat Pepin żyją w większych niż on przestrzeniach i stąd ich pokrewność dusz. Wraz z pomocnikiem Doktorem, w imię zdrowia rodzinnego i społecznego muszą ujarzmić boginię browaru. Sposobem stają się postrzyżyny - obrzęd, który w planie symbolicznym oznacza utratę magicznej siły. Tyle, że Pani Piwowarowa obcina swoje włosy sama, pozbawiając się magicznej siły bycia w stanie granicznym między niebem a ziemią, wolnością a uzależnieniem. Nie mamy wątpliwości - zostanie matką i to matką pisarza Bohumila Hrabala z Nymburka. I tak to kolejna kobieta pozbawia się sama fascynującej siły przekraczania granic, pozostawiając dla siebie jedynie przestrzeń, jaką zagwarantowała dla niej Kultura - przestrzeń matki. A więc film Menzla jest pesymistyczny? Nie, przecież to pochwała wszechogarniającej zmysłowości, onirycznych lotów, pochwała nadmiaru w piciu i jedzeniu, pochwała nieprawdopodobnej zdolności narracyjnej Pepina. Co z tego zostanie, gdy Pani Piwowarowa odejdzie w oswojone i normatywne sfery? Niezwykłe dziecko, które będzie pisarzem i przejmie oniryczność matki. Browar pod specjalnym nadzorem Hrabala i Menzla to miejsce mitu o własnym początku, wskazanie na źródło własnej kondycji artystycznej i ekspresji.

Jirí Menzel

Urodził się 23 lutego 1938 roku w Pradze. Sztukę filmową studiował w praskim FAMU. Za "Pociągi pod specjalnym nadzorem" otrzymał Oscara dla najlepszego filmu obcojęzycznego i zyskał sobie pozycję jednego z wiodących twórców czeskiej Nowej Fali, wykorzystującego bogactwo czeskiej literatury (Hrabal, Skvorecky). W latach 1969-1973 został skazany na milczenie za swą satyrę na stosunki w Czechach komunistycznych. Po powrocie za kamerę kontynuował swoje zainteresowanie przenoszeniem czeskiej literatury na ekran, będąc jednocześnie wiernym swojemu dotychczasowemu spojrzeniu na świat - ironicznemu, a jednocześnie pełnemu poetyckiej nostalgii i ciepła. Powszechnie uważany jest za najważniejszego twórcę filmowego powojennych Czech i jedynego kontynuatora wielkiej tradycji czeskiej Nowej Fali. Często pojawia się w rolach epizodycznych w filmach innych reżyserów.

Filmografia: (jako reżyser)

Domy z panelu (1960); Umrel nám pan Foerster (1962); Zlocin v divci skole (1965); Perlicky na dne (1965); Koncert 65 (1965); Ostre sledované vlaky (1966); Zlocin v santanu (1968); Rozmarné léto (1968); Skrivánci na niti (1969); Promeny krajiny (1974); Kdo hleda zlate dno (1974); Na samoté u lesa (1976); Bajecni muzi s klikou (1978); Postriziny (1980); Krasosmutnení (1982) (TV); Slavnosti snezenek (1983); Vesnicko ma strediskova (1985); Die Schokoladenschnüffler (1985); Prague (1985); Konec starych casu (1989); Zebracka opera (1991); Zivot a neobycejna dobrodruzstvi vojaka Ivana Conkina (1994)